Мемлекеттік-жекеменшік серіктестік (МЖC) экономикалық дамуға инвестицияларды тартудың маңызды құралы болып табылады.

МЖC дегеніміз не және кәсіпкерлер қандай жобалар бойынша мемлекеттің серіктесі бола алатындығы туралы біз өз материалымызда айтып береміз.

Мемлекеттік-жекеменшік серіктестік - бұл мемлекеттік серіктес пен жекеше серіктестің келесі сипаттамаларына сәйкес келетін ынтымақтастық нысаны:

1) мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартын жасасу арқылы мемлекеттік серіктес пен жеке серіктестің арасындағы қатынастарды құру;

2) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асырудың орта мерзімді немесе ұзақ мерзімді кезеңі (мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасының сипаттамаларына байланысты бес жылдан отыз жылға дейін);

3) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыруға мемлекеттік серіктес пен жеке серіктестің бірлесіп қатысуы;

4) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру үшін мемлекеттік серіктес пен жеке серіктестің ресурстарын біріктіру;

5) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру үшін жеке серіктестің инвестициялары.

МЖC-тің негізгі мақсаттары:

• Қазақстан Республикасының тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік серіктес пен жеке серіктестің тиімді өзара әрекеттесуіне жағдай жасау;
• инфрақұрылымды және халықтың өмірін қолдау жүйесін дамыту үшін мемлекеттік серіктес пен жеке серіктестің ресурстарын біріктіру арқылы мемлекет экономикасына инвестицияларды тарту;
• халықтың, сондай-ақ басқа да мүдделі тараптардың мүдделері мен қажеттіліктерін ескере отырып, тауарлардың, жұмыстар мен қызметтердің қолжетімділігі мен сапасының деңгейін арттыру;
• Қазақстан Республикасындағы жалпы инновациялық белсенділікті арттыру, оның ішінде жоғары технологиялық және ғылымды қажет ететін өндірістерді дамытуға жәрдемдесу.

Мемлекет кәсіпкерге - жеке серіктеске мыналар түрінде қолдау көрсетеді:

• Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес заттай гранттар беру;
• МЖС жобаларын бірлесіп қаржыландыру;
• МЖС жобасын іске асыру барысында өндірілген тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің белгілі бір көлемін мемлекет тұтыну кепілдіктері;
• басқалар.

келесі формаларға қатысады:

• Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес жер учаскелерін беру;
• мемлекеттік меншік объектілерін пайдалану құқығын беру;
• МЖС нысанын инженерлік және көліктік коммуникациямен қамтамасыз ету;
• басқалар.

сонымен қатар МЖС жобасы бойынша инвестициялық және пайдалану шығындарының өтемақысын, МЖС туралы заңнамаға сәйкес мемлекеттік МЖС объектісін басқару үшін сыйлықақы төлеуді және т.б. қамтамасыз етеді.

Кәсіпкер өз тарапынан келесі формаларға қатысады:

• МЖС жобаларын қаржыландыру;
• МЖС объектілерін құру және пайдалану;
• МЖС жобаларын басқару.
• басқалар.

және жасалған МЖС шарты бойынша тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қолжетімділігін қамтамасыз етеді.

МЖC жобаларын қаржыландыру көздері меншікті қаражаттан басқа:

• қарыз қаражаттары;
• шарттардағы талаптармен көзделген көлемде мемлекеттік бюджеттен қаражат;
• квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қаражаты;
• заңмен тыйым салынбаған басқа құралдар.

МЖC туралы заңмен реттеледі.

МЖC нысандары мен түрлері қандай?

Жүзеге асыру әдісі бойынша МЖC негізгі екі формаға бөлінеді:

• институционалды;
• келісімшарттық.

Өз кезегінде, шарттық МЖC келесі түрлерге ие:

• концессия;
• мемлекеттік мүлікті сенімгерлік басқару;
• мемлекеттік мүлікті жалға беру;
• лизинг;
• технологияларды әзірлеу, сынау және шағын өндіріске шарттар;
• өмірлік цикл;
• сервистік келісім-шарт;
• МЖC сипаттамаларына сәйкес келетін шарттардың басқа түрлері.

Қазақстанда МЖC келісім-шарттары қолданыла бастады.

МЖC-мен қандай жобалар іске асырылуы мүмкін

МЖС жобалары:

• білім беру объектілерін салу (қайта құру) және пайдалану (балабақшалар, мектептер, студенттер жатақханалары);
• мектеп асханаларын жаңғырту;
• спорт ғимараттарын салу және пайдалану;
• медициналық ұйымдарды салу және пайдалану;
• коммуналдық нысандарды (сыртқы жарықтандыру желілері) сенімді басқару;
• басқалар бола алады.

Қазақстанда жоспарланған және жүзеге асырылып жатқан МЖС жобаларының тізбесі www.kzppp.kz веб-сайтындағы Тізілімде келтірілген.

Серіктестік жобаны іске асыру процесінде жауапкершілік, кепілдік, тәуекелдер мен кірістердің қатысушылары арасында өзара тиімді бөлуді көздейді

МЖС шарттары МЖС келісімімен бекітіледі.

Қазақстандық МЖС орталығы: оның серіктестікті құрудағы рөлі қандай?

«Қазақстандық мемлекеттік-жеке серіктестік орталығы» АҚ - МЖС дамыту орталығы болып табылады.

Орталықтың қызметі туралы толығырақ мына жерден таба аласыз.

МЖС орталығының қызметі:

• МЖС мәселелері бойынша зерттеу және ұсыныстар әзірлеу;
• республикалық МЖС жобаларына арналған конкурстық құжаттама мен бизнес-жоспарларға сараптама жүргізу;
• МЖС жобаларын іске асыруды бағалау;
• МЖС саласындағы мамандарды оқыту;
• іске асыруға жоспарланған МЖС жобаларының тізбесін жүргізу.

МЖС көмегімен қандай объектілерді іске асыруға болмайды

МЖС жүзеге асыруға беруге болмайтын объектілер тізбесі бекітілді.

Мұндай объектілерге мыналар жатады:

• жер, сулар (уақытша өтеусіз жер пайдалану құқығын қоспағанда), өсімдіктер мен жануарлар дүниесі;
• ерекше қорғалатын табиғи аумақтар (қорықтар, табиғи қорықтар және т.б.);
• мәдени мұра объектілері;
• магистральдық теміржол желісі;
• ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылымдары (бөгеттер, су құрылыстары);
• АҚТҚ-ның алдын алу саласында жұмыс жасайтын медициналық депозиторлариялар;
• ерекше қауіпті инфекциялар қоздырғыштарының қоймалары;
• басқалар.

МЖС-те «Атамекен» ҰКП-ның рөлі қандай?

Сіз «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасынан серіктестік туралы консультация ала аласыз.

Бұдан басқа, «Атамекен» ҰКП мынадай функцияларды орындайды:

1) жеке серіктесті анықтау үшін конкурстық комиссияға қатысу;

2) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының іске асырылуының мониторингіне қатысу.

МЖС жобаларын іске асырудың мониторингіне «Атамекен» ҚР ҰКП қатысуы МЖС жобаларының мониторингі бойынша Кеңес шеңберінде келесі ұсыныстарды әзірлеумен жүзеге асырылады:

• МЖС жобаларын іске асыру тәжірибесі мен проблемаларын қарау нәтижелері;
• МЖС жобаларын іске асырудың сәтті тәжірибесін қайталау;
• МЖС механизмдерін қолдану бағыты мен салаларын кеңейту;
• МЖС саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру;
• МЖС жобаларын қолдап отыру;
• МЖС жобаларын іске асыруды ақпараттық-әдістемелік қолдау мәселелері.

Сондай-ақ, «Атамекен» ҚР ҰКП консультациялар ұсынады, МЖС мәселелері бойынша семинарлар өткізеді, Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарында кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтық қолдауын және құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз етеді.

Ақпарат көзі: https://open-almaty.kz/kk/investorlarga/memlekettik-zhekemenshik-seriktestik-turaly-ne-biluiniz-kerek